L'onore di Lucrezia sarà vendicato
In questo passo latino tratto da Livio Livio, Ab urbe condita 1. 58. 6-12, Tarquinio, dopo aver appreso della violenza, chiede notizie a Lucrezia sul suo stato di salute e lei risponde negativamente, poiché non c'è salvezza per una donna che ha perso la propria pudicizia.
Rivela che il colpevole è Sesto Tarquinio, e chiede di promettere che l'adultero non resterà impunito.
Dopo aver pronunciato queste parole, si suicida pugnalandosi al cuore, concludendo tragicamente la sua vita.
Lucretia, quaerenti viro "Satin salve?" " Minime" inquid "quid enim salvi est mulieri ammissa pudicitia? Vestigia viri alieni, Collatine, in lecto sunt tuo; ceterum copus est tantum violatum, animus insons; mors testis erit. Sed date dexteras fidemque haud impune adultero fore. Sextus est Tarquinius qui, vi armatus mihi sibique, pestiferum hinc abstulit gaudium." Dant ordine omnes fidem; consolantur aegram animi avertendo noxam ab coacta in auctorem delicti."Vos" inquit "videritis quid illi debeatur: ego me, etsi peccato absolvo, supplicio non libero; nec ulla deinde impudica Lucretiae exemplo vivet." Cultrum, quem sub veste abditum habebat, eum in corde defigit, et prolapsa in volnus moribunda cecidit...
Satin = locuzione idiomatica satisne; è sottinteso il verbo est.
Est è in ipèrbato rispetto a violatum; costruisci così: ceterum corpus tantum violatum est.
animus insons = coordinata con sottinteso il verbo est.
Fore = futurum esse.
Animi = locativo = "nell'animo"
Avertendo = Ablativo strumentale del gerundio
videritis... =interrogativa indiretta.
impudica = Valore predicativo rispetto a vivet
abditum = participio predicativo